خیلی وقتها ما فکر میکنیم که باورها و اعمال خرافی، بیشتر شهروندان کشورهای کمتر توسعهیافته را درگیر میکنند. در صورتی که این روزها خبرهایی میخوانیم و میشنویم که نشان میدهند، فراگیری دانش و فناوری و سهولت دسترسی به اطلاعات، تضمینکننده ایجاد یک نگرش و بینش علمی و ژرف در آدمها نیست.
جفت بافتی است در سطح داخلی رحم که بند ناف به آن متصل میشود. جفت در طی زایمان، به همراه نوزاد، و پردههای جنینی از کانال زایمانی خارج میشود.
حالا جالب است که ما در جانوران زیادی پدیده جفتخواری را داریم.
جُفتخواری Placentophagy عمل خوردن جفت نوزاد خود پس از زایمان، توسط پستانداران است. جفتخواری در ردههای دیگری از جانوران هم دیده میشود.
جفت، پیش از زایمان به دیواره رحم متصل است و در طی زایمان، به همراه نوزاد، جفت و پردههای جنینی نیز از کانال زایمانی خارج میشوند.
جفت دارای سطح بالایی از پروستاگلاندین است و به این خاطر، خوردن آن به برگشت رحم به حالت اولیه و پاک شدن رحم کمک میکند.
گروهی از زیستشناسان نیز وجود جفتخواری در طبیعت را عملی برای پنهان کردن رد زایمان از مشام درندگان دانستهاند، ولی این نظریه ثابت نشدهاست.
بهجز خوکان دریایی، آببازان و شتر، بقیه پستانداران، حتی پستانداران گیاهخوار، جفتخوار هستند. در برخی کشورها گروهی از انسانها نیز طرفدار خوردن جفت هستند. جفت در پزشکی سنتی چینی نیز استفاده دارد.
اما به تازگی در غرب هم جفتخواری و به صورت دقیقتر تهیه کپسولهایی از بافت جنین مادران، فراگیر شده است.
بسیاری از مشاهیر غربی هم در مورد تصمیم خود به خوردن کپسولهای جفتی، صحبت کردهاند. یکی از آنها کیم کارداشیان است.
او در گفتگویی صحبت از این کرده بود که شنیده بسیاری از مادرانی که در وضع حمل اول، جفتخواری نکردهاند به افسردگی بعد از زایمان دچار شدهاند، اما در حاملگی دوم بعد از اینکه کپسول جفتی خوردهاند، دیگر دچار این وضعیت نشدهاند.
ستاره سریال مردان دیوانه یا Mad Men –جنیوری جونز– هم یکی دیگر از مشاهیری است که همین کار را کرده است.
کسانی که تصور میکنند خوردن جفت بعد از زایمان برای مادران سودمند است، از جمله لینا شریف، صاحب یکی از شبکههای کپسولسازی از بافت جفت، اظهار میکنند که جفتخواری میزان افسردگی بعد از زایمان را کم میکند، میزان انرژی را زیاد میکند و به شیردهی کمک میکند.
اما مطابق تحقیقی که در سال ۲۰۱۵، توسط پژوهشگران دانشگاه نورث وسترن انجام شد، مشخص شد، هیچ شاهدی برای این ادعا وجود ندارد.
کسانی که به جفتخواری باور دارند میگویند که از آنجا که پستانداران جفتخواری میکنند و نیز در طب سنتی چین و مصر، از بافت جفت در ترکیب با داروهای گیاهی دیگر برای برطرف کردن ناباروری و مشکلات شیردهی استفاده میشده، پس باید جفتخواری را در انسان هم ترویج کرد.
به هر ترتیب در حال حاضر دو شیوه متفاوت برای تهیه کپسول از بافت جفت در غرب، وجود دارد. از هر بافت جفت، تقریبا ۱۲۰ کپسول تهیه میشود. حتی کیتهای تهیه کپسول را میشود ، آنلاین خرید و هزینه این کار ۲۰۰ – ۳۰۰ دلار است.
اما آیا حتی نتوانیم سودمندی جفتخواری در انسان را اثبات کنیم، آیا صرفا به خاطر بیضرر بودن، درست نیست که کاری به کار مشاهیر و مردم نداشته باشیم؟
باید بگوییم که این تصور هم اشتباه است. مطابق خبری که فاکس نیوز منتشر کرده،مرکز کنترل و پیشگیری از بیماریهای آمریکا CDC، اخطار کرده است که حفتخواری میتواند منجر به انتقال عفونت به مادر و نوزاد شود.
مثلا در یک مورد، پزشکان نوزادی را که عفونت با باکتری موسوم به استرپ گروه B داشت را به مدت ۱۱ روز با آمپیسیلین درمان کردند. اما بعد از پنج روز بعد از خاتمه درمان، دوباره این نوزاد با بخش اورژانس آورده شد و مشخص شد که دوباره مبتلا به عفونت شده است.
مشخص شد که مادر کپسولهای تهیه شده از بافت جفت میخورده و از این طریق دوباره عفونت را به نوازد خود منتقل کرده است.
CDC اخطار کرده است که کپسولی کردن جفت، به هیچ عنوان عفونتها و میکروبهای بافت را از بین نمیبرد.