حسام الدین آشنا: فیلترینگ از نظر سیاسی و حقوق بشری تبعات جدی دارد/ فیلترینگ به تنهایی منجر به حذف تلگرام نمی‌شود
?بار اجتماعی و عکس العمل کوتاه مدت و میان مدت کاربران فعلی ارزیابی نشده است ولی فیلترینگ از نظر ابعاد سیاسی داخلی و حقوق بشری بین المللی تبعات قابل پیش بینی جدی دارد.
?فیلترینگ به تنهایی منجر به حذف تلگرام، رشد پیام‌رسان‌های داخلی یا صیانت از داده های بزرگ ملی نمی شود.
?احتمال فراگیری بدافزارها یا جاسوس‌افزارها برای مقابله با فیلترینگ وجود دارد.
?فیلترینگ در مواجهه با فناوری بلاک چین و اینترنت آزاد کاربرد ندارد.
?نتیجه احتمالی:
?فیلترینگ تلگرام بدون آماده شدن زمینه اجتماعی و توانمند سازی دولت و شرکتها به احتمال زیاد منجر به آماده شدن بازار برای ظهور پیام‌رسان‌های انحصارگر خارجی دیگر و فراگیری فیلترشکن ها، بدافزارها و تبعات اجتماعی، سیاسی و ببن المللی خواهد شد.
